Pnömatik sistemlerde hava kalitesi, cihaz performansını doğrudan etkileyen kritik bir faktördür. Özellikle elektro-pnömatik pozisyonerler, valfler ve aktüatörler gibi hassas ekipmanların uzun ömürlü ve doğru çalışması, kullanılan hava hazırlama ünitesinin kalitesine bağlıdır. Bu yazımızda, “hava hazırlama ünitesi seçim kriterleri” başlığı altında endüstriyel uygulamalar için farklı yapılandırmaları ve her bir senaryonun avantaj-dezavantajlarını ele alacağız.
Hava Hazırlama Ünitesi Nedir?
Hava hazırlama ünitesi, basınçlı havayı filtreleyip düzenleyerek pnömatik ekipmanlara uygun hale getiren; genellikle filtre, regülatör ve yağlayıcıdan oluşan bir bileşen grubudur. Modern sistemlerde yağlayıcı çoğu zaman kullanılmaz, çünkü birçok cihaz yağsız (oil-free) hava talep eder.
📘 Teknik Terim Açıklaması: Koalesing Filtre Nedir?
Koalesing filtre (veya “coalescing filter”), havadaki yağ buharı, mikro tozlar ve ince nem partiküllerini ayrıştırmak için kullanılan bir filtre türüdür. “Koalesing” kelimesi, birleşmek ve yoğunlaşmak anlamına gelir. Filtrenin içindeki özel yapı sayesinde, mikroskobik damlacıklar birleşerek daha büyük damlalar oluşturur ve bunlar filtre haznesinde toplanarak tahliye edilir.
| Özellik | Açıklama |
|---|---|
| Filtrasyon hassasiyeti | Genellikle 0,01 mikron |
| Ayırdığı kirlilik türü | Yağ buharı, ince sis, mikro toz |
| Kullanım alanı | Hassas pnömatik cihazlar |
| Tahliye tipi | Otomatik veya manuel |
| Ön filtre ihtiyacı | ✅ Evet, öncesinde 5 mikron filtre gerekir |
Koalesing filtreler, pozisyonerler gibi hassas cihazların zarar görmesini engellemek için hava hazırlama sürecinin ayrılmaz bir parçasıdır.
Hava Hazırlama Ünitesi Senaryoları ve Değerlendirmeleri
1. En İdeal Çözüm: Üç Kademeli Filtrasyon + Regülasyon
[5 Mikron Filtre + Otomatik Tahliye] → [0,3 Mikron Filtre + Otomatik Tahliye] → [0,01 Mikron Koalesing Filtre + Otomatik Tahliye] → [Regülatör + Manometre]Bu yapı, hassas pozisyonerler ve ölçüm sistemleri için en üst düzey hava temizliğini sağlar. 3 kademeli filtreleme sayesinde hem kaba hem ince hem de mikroskobik partiküller ortadan kaldırılır.
| Avantajlar | Dezavantajlar |
|---|---|
| Maksimum hava kalitesi | Yüksek maliyet |
| Tüm cihazları uzun süre korur | Daha fazla montaj alanı gerekir |
| Otomatik tahliyeler sayesinde minimum bakım | Karmaşık yapı (çok bileşen) |
2. Standart Ekonomik Filtreleme Yapısı
[Kombine Filtre + Regülatör (5 mikron)] → [0,01 Mikron Koalesing Filtre]Kısıtlı alan ve bütçeye sahip uygulamalarda tercih edilir. Kombine yapı sayesinde yerden tasarruf sağlanır.
| Avantajlar | Dezavantajlar |
| Düşük maliyet | Hava kalitesi orta seviyededir |
| Kompakt yapı | Otomatik tahliye çoğu zaman bulunmaz |
| Montaj kolaylığı | Yağ buharı kontrolü sınırlı kalabilir |
3. Tek Filtre Kullanım Senaryosu: 5 Mikron Filtre
[5 Mikron Filtre (Tercihen Otomatik Tahliyeli)] → [Pozisyoner / Valf]Sadece bir filtre kullanılacaksa, öncelik her zaman 5 mikron kaba filtreye verilmelidir. Çünkü koalesing filtreler, ön filtrasyon olmadan hızla tıkanır.
| 5 Mikron Filtre | 0,01 Mikron Koalesing Filtre |
| ✅ Büyük partikülleri tutar | ❌ Kaba parçacıklarda tıkanır |
| ✅ Su damlasını ayırır | ❌ Yüksek basınç kaybı yapar |
| ✅ Dayanıklıdır | ❌ Hassastır, sürekli bakım ister |
| ⚠️ Yağ buharı tutamaz | ✅ Yağ buharını tutar |
Sonuç: Tek filtre hakkı varsa 5 mikron tercih edilmelidir.
4. Ön Filtre Otomatik + Hassas Filtre Manuel Tahliye
[5 Mikron Filtre + Otomatik Tahliye] → [0,01 Mikron Filtre + Manuel Tahliye] → [Regülatör + Manometre]Bakım disiplini olan tesislerde kullanılabilir. Kritik noktada (ön filtre) otomatik tahliye sayesinde sistem korunur.
| Avantajlar | Dezavantajlar |
| Ön filtre tıkanmaz | Manuel tahliye unutulursa performans düşer |
| Hassas filtre korunur | Hassas filtrede birikme riski var |
| Düşük maliyetli yapı | İnsan müdahalesine bağımlıdır |
5. Hassas Filtre Otomatik + Ön Filtre Manuel Tahliye
[5 Mikron Filtre + Manuel Tahliye] → [0,01 Mikron Filtre + Otomatik Tahliye] → [Regülatör + Manometre]Bu senaryo teorik olarak uygulanabilir ama ön filtre tahliyesi unutulursa tüm sistem durabilir. Çünkü ilk kademede tıkanma olursa hava akışı engellenir.
| Avantajlar | Dezavantajlar |
| Hassas filtre sürekli korunur | Ön filtre tıkanırsa hava kesilir |
| Otomatik tahliye sayesinde bakım azalır | Cihazlar havasız kalabilir |
| Düşük maliyetli çözüm | Sistem güvenliği zayıftır |
Sonuç ve Öneriler
Hava hazırlama ünitesi seçimi, sistemin hassasiyeti, çalışma ortamı, bakım alışkanlıkları ve bütçeye göre değişmelidir. Ancak her koşulda 5 mikron filtre ön kademede yer almalı ve mümkünse otomatik tahliyeli filtreler tercih edilmelidir. Hassas sistemler için 0,01 mikron koalesing filtre ve regülatör+manometre kombinasyonu olmazsa olmazdır. Himmel serisi filtre regülatör ve manometreler ile KEYDAL geniş kapsamlı uygulamaya özel çözümler üretmektedir.
Filtre Regülatör ürün sayfası için tıklayınız.
Doğru hava hazırlama, sadece ekipman değil, tüm tesis verimliliğini etkiler. Bu nedenle uygun yapılandırma, uzun vadeli yatırımın garantisidir.
Pnömatik Filtreler hakkında daha farklı teknik yazı için Wikipedia sayfası’nı inceleyebilirsiniz.